Mater et Magistra!

Overweging van november 2014  naar aanleiding van de gezinssynode te Rome.

Een synode, als voorbereiding op een latere (!), met het onderwerp: de pastorale uitdagingen van het gezin in de context van de Evangelisatie. Een hele mond vol. Waar het gezin pastoraal ter sprake komt, komen ook andere zaken aan de orde: gebroken gezinnen, samengestelde gezinnen, gescheiden (en hertrouwde) gelovigen, samenwonende gelovigen en homoseksuele gelovigen. Wie hoopte dat alles in één klap zou veranderen kwam bedrogen uit. Wie hoopte dat alles bij het oude zou blijven, kwam ook bedrogen uit. Toch is deze synode onder paus Franciscus heus een historische mijlpaal.

Ruim voor de synode was er de wereldwijde enquête naar de geloofszin (sensus fidelium) van de gelovigen. De uitslag van o.a. de Belgische en Duitse enquête, de Nederlandse werd helaas niet gepubliceerd, gaf aan wat menig gelovige zelf al wist: qua relatievorming, seksualiteit en conceptie staat het leven van de gemiddelde katholiek haaks op de kerkelijke leer. Dat is voor iedereen, ook voor het kerkelijk leergezag, voor eens en altijd duidelijk.

Dat synodevaders toegesproken werden door gelovige gehuwden over hun huwelijk, hun seksualiteit, hun worsteling met het leven en hun omgang met een homoseksueel kind was ontroerend en vroeg lef! Dat synodevaders door de paus zelf werden uitgedaagd om vrijuit (!) te spreken, alleen dat was al uniek. Wat veel van hen zeiden, vanuit de pastorale zorg voor de gescheiden of homoseksuele gelovige, was tot voor kort ondenkbaar uit een bisschoppelijke mond te horen. Niet alle warme pastorale zinnen hebben het eindrapport van de synode gehaald, daartoe ontbrak een 2/3 meerderheid. We zijn nu eenmaal een wereldkerk en elders op de wereld kijkt men anders naar onze pastorale zorgen en omgekeerd. Uniek is dat die warme pastorale zinnen wel royaal een gewone meerderheid kregen. Een historische stap in de vele jaren van Christus' Kerk waar bisschoppelijke collegialiteit mogelijk blijkt te zijn.

Het anker van het schip van kerk is gelicht! Het begin van een reis: nadenken en verwoorden of we de rijkdom en de diepte van Bijbel en katholieke traditie voldoende hebben begrepen. Dat is niet nieuw! Katholieke traditie en theologie is altijd in beweging. Soms langzaam, soms met een plotse klaroenstoot. Wie dat ontkent, ontkent de kerkgeschiedenis. Paus Franciscus memoreerde dat we twee verleidingen moeten weerstaan: vijandige inflexibiliteit en je niet door God willen laten verrassen en al het eigentijdse goed en mooi vinden maar ondertussen Gods Woord negerend. Waar het schip van kerk zal aanmeren? Dat zal de heilige Geest ons wel wijzen, misschien is er tussen ver van elkaar verwijderde oevers een mooie baai. In elk geval heeft de kerk naast haar taak als lerares (magistra) haar moederlijke (mater) taak weer herontdekt.

En ondertussen? Zoals paus Johannes XXIII in zijn encycliek Mater et Magistra schreef:  'Als  Moeder en Lerares van de volken is de katholieke Kerk door Jezus Christus gesticht om allen, die zij in de loop van de eeuwen liefdevol in haar schoot zou opnemen, aan de volheid van een hoger leven en aan het heil deelachtig te maken.' Wie over de drempel komt van Dominicus- of Bonifatiuskerk weet dat ieder mens er welkom is, de zondige en de heilige wordt Gods heil aangeboden. Hoe uw levensverhaal ook klinkt: WELKOM!